Sosyal
Duygusal Öğrenme (SDÖ) denilince akla ilk gelen bu süreçte öğrencilerin
edindikleri temel beceriler (empati, öfke yönetimi, problem çözme) olsa gerek;
çünkü bu amaca yönelik yapılan çalışmaların çoğu öğrencilerin sosyal olarak
uygun davranışlarını artırıp, önce okulda, daha sonrasında günlük hayatlarında
sosyal açıdan uygun davranışlar sergilemelerini sağlamak…
Hep
deriz ya eğitim bir sistem işidir diye işte” öğrenci” bu sistemin bir parçası…
Bu yazıda ise sistemin diğer önemli parçaları olan “öğretmenler” ve”
idareciler” üzerinden Sosyal Duygusal Öğrenmenin okul sistemine nasıl entegre
edilebileceği ve yaygınlaştırılabileceği hakkında konuşmak istedik…
Elias
bu konu hakkında pek çok araştırma yapmış olan bir akademisyen ve eğitimci;
Elias ve arkadaşları tarafından yapılan bir araştırmaya göre okulların SDÖ
becerilerini yaygınlaştırabilmek için programlı bir yaklaşıma ihtiyaçları var.
Bu ancak; SDÖ becerilerinin tüm okula yayılması ve okul içindeki her bireyin
katkısı- yöneticiler, öğretmenler, eğitimciler, hizmetliler vb.- ile mümkün (Elias,
Arnold, & Hussey, 2003).
SDÖ sınıfta
Bu
süreçte en çok göz önünde olan ve sürece doğrudan etkisi olan kişiler
öğretmenler. Araştırmalar, öğretmenlerin mesleki becerilerinin ve sınıf
yönetiminde kullandıkları tekniklerin öğrenme sürecini ve başarı ile doğrudan
ilişkili olduğunu gösteriyor (Darling-Hammond, 1996; Fitzgerald & Bass,
1997). Öğretmenin kendisi ve öğrenciler için yarattığı sınıf atmosferinin
olumlu, destekleyici ve anlayan bir ortam olması; bu davranış şeklinin sınıf
içinde düzen haline getirilmesi, SDÖ becerilerinin etkin bir şekilde
kullanılması için oldukça önemli (Evertson, Emmer, & Worsham, 2003;
National Research Council, 2000; Wang,Haertel, & Walberg, 1994).
Sınıf
içinde sosyal-duygusal becerileri geliştirmek için yapılabilecek bazı öneriler
şunlar:
-
Öğrencilere model olmak (edinmelerini
beklediğimiz SDÖ becerilerini mutlaka kullanmak)
-
Derse başlamadan/ders sonunda sınıf
tartışmaları yapmak, günlük olaylar üzerinden öğrencilerle konuşmak bu yolla
problem çözme ve birey olma becerilerini geliştirmek
-
En önemlisi uyguladığınız tekniklerin
etkili olacağına inanmak; çünkü sizlerin inancı öğrencileriniz tarafından
hissedilir… Unutmayın bu becerilerin kazanılması uzun vadede gerçekleşir.
Öğretmenlerin hali hazırda sahip olduğu iki beceri “sabır ve inanç” SDÖ
becerilerini öğretirken de çok yardımcı olacaktır.
SDÖ okul idaresinde
Başlığın
kendisi bile çok olumlu bir his verdi bizeJ
Klişeleşmiş “sert bakışlı, yanına yaklaşılmayan” okul idarecisi figüründen “ öğrenciyi
dinleyen, problem çözmede yardımcı olan, empati kuran” bir idareci imajı daha
tercih edilir sanırım.
Bu
okul idaresinin de model olması anlamına geliyor ki SDÖ’nün okul sistemine
yerleşmesi için onların desteği şart. Bu hem öğretmenlerin hem de öğrencinin
motivasyonunu olumlu yönde etkilemenin yanı sıra SDÖ uygulamalarının okul
kültürüne yerleşebilmesi ve devamlılığının sağlanabilmesi açısından da çok önemli.
Buna bir örnek vermek gerekirse yurtdışında pek çok okulda SDÖ becerilerini
geliştirmek ve yeni uygulamaları takip etmek için SDÖ birimleri bulunuyor.
Buradan
yola çıkarak okul yöneticilerinin yeni uygulamaları takip etmesi, okul
sistemine uygun SDÖ yaklaşımları oluşturmaları şu günlerde ihtiyacı çokça
hissedilen “olumlu ve şiddet içermeyen okul atmosferi” ni sağlamak yolunda
etkili bir adım olacaktır.
Bu
sistemi kendi okulunda yaygınlaştırmış olan bir okul idarecisinin yazmış olduğu
bir makaleyi canlı bir örnek teşkil etmesi adına paylaşmak isteriz. (bkz.Kaynaklar,
1. referans)
Kaynaklar:
1. Norris,
J.A., 2003. Looking At Classroom Management Through SEL Lens. Theory
Into Practice, Volume 42, Number 4, Autumn 2003.
2. Elias,
M.J., Zins, J.E., Weissberg, R.P., Frey, K.S.,Greenberg, M.T., Haynes, N.M.,
Kessler, R.,Schwab-Stone, M.E., & Shiver, T.P. (1997). Promotingsocial
and emotional learning: Guidelines for educators. Alexandria, VA:
Association for Supervision and Curriculum Development
3. Darling-Hammond,
L. (1996) The quiet revolution:Rethinking teacher development. Educational Leadership,
53, 4-10.
